Cô Tô dù được đánh giá là có nhiều lợi thế để phát triển du lịch trải nghiệm, du lịch mạo hiểm, song sản phẩm du lịch trải nghiệm, mạo hiểm ở Cô Tô hiện nay vẫn chưa phát huy, khai thác được hết tiềm năng và tạo dấu ấn khác biệt.

Huyện đảo Cô Tô có hơn 70 hòn đảo lớn nhỏ cùng những bãi tắm đẹp và nhiều lợi thế khác biệt. Nếu như trước kia Cô Tô chỉ khai thác được lợi thế du lịch trong những tháng hè thì hiện nay, huyện đã và đang tăng cường công tác quảng bá, kích cầu, xây dựng các sản phẩm du lịch mới, nâng cao chất lượng dịch vụ để thu hút du khách đến với Cô Tô 4 mùa. Trong đó, sản phẩm du lịch trải nghiệm, mạo hiểm gắn với thiên nhiên đang trở thành xu hướng mới, thu hút sự quan tâm của du khách trong và ngoài nước.

Khi được hỏi tại sao lại chọn Thanh Lân (Cô Tô) là điểm đến tham quan trong khi Việt Nam có rất nhiều khu du lịch biển nổi tiếng trong nước như Phú Quốc, Đà Nẵng, Nha Trang hay Vịnh Hạ Long, anh Ganta Murali, du khách người Ấn Độ, vui vẻ cho biết: Tôi biết đến đảo Cô Tô và Thanh Lân qua một số người bạn. Họ đã từng đến đây và đã có những trải nghiệm tuyệt vời về nơi này. Lần đầu tiên tôi đến đây nhưng tôi mê nơi này, biển đẹp vô cùng, con người thân thiện mến khách, tất cả đều rất tuyệt vời. Tôi sẽ trở lại nơi đây. Tôi tin tất cả mọi người khi đến Thanh Lân đều rất thích và mong được trở lại lần nữa.

Có thể thấy, khách du lịch, đặc biệt là du khách nước ngoài rất thích thú với các sản phẩm du lịch trải nghiệm, mạo hiểm. Là một trong những người đã tổ chức thành công các tour du lịch trải nghiệm cho du khách trong nước và nước ngoài, anh Trần Văn Nam, chủ nhà nghỉ Hải Nam, thôn 2, xã Thanh Lân, cho biết: Du lịch trải nghiệm, mạo hiểm là xu hướng phát triển, ngày càng được ưa chuộng trên thế giới và thu hút nhiều du khách khám phá. Là dòng sản phẩm du lịch mang tính độc, lạ, có khả năng thu hút khách lưu trú dài ngày, chi tiêu nhiều và đang mở ra cơ hội cho Cô Tô phát triển du lịch bốn mùa. Tuy nhiên, tôi thấy sản phẩm du lịch này chưa được quan tâm nhiều, chủ yếu các cơ sở đều tự phát. Tôi mong rằng, chính quyền địa phương cần có những cơ chế, chính sách, quan tâm đầu tư bài bản, chuyên nghiệp để khai thác lợi thế, tiềm năng của dòng sản phẩm du lịch này.

Dựa vào lợi thế khác biệt Cô Tô có rất nhiều đảo lớn nhỏ, trong thời gian qua, nhiều cơ sở du lịch trên địa bàn xã Thanh Lân và Đồng Tiến đã xây dựng các tour du lịch trải nghiệm, mạo hiểm để thu hút khách. Sản phẩm du lịch trải nghiệm độc đáo, hấp dẫn như tour du lịch 3 đảo khám phá các đảo Cô Tô con, hòn Sư Tử, hòn Cá Chép hay tour du lịch ngắm biển trên thuyền, cano, một ngày làm ngư dân, câu cá, câu mực, cào ngao, bắt ốc, cắm trại, đi bộ, leo núi tham quan, khám phá những bãi biển hoang sơ, bãi đá trầm tích, khám phá các đảo nhỏ kết hợp với hoạt động nhặt rác bảo vệ môi trường…

Mặc dù có nhiều tiềm năng, lợi thế, song du lịch trải nghiệm, mạo hiểm tại Cô Tô hiện nay còn có nhiều hạn chế: Hầu hết các hoạt động du lịch trải nghiệm, mạo hiểm đều tự phát chưa được cấp phép, chính vì vậy, về công tác tổ chức, phương tiện và các điều kiện phục vụ tiềm ẩn rủi ro liên quan tới tính mạng, sức khỏe của du khách và tác động lên môi trường tự nhiên như lặn ngắm san hô, câu mực và một số hoạt động cắm lều trại gần khu vực an ninh, quốc phòng chưa được cho phép… Bên cạnh đó, sự gắn kết giữa các cơ sở làm du lịch chưa cao, dẫn đến việc khai thác còn manh mún, chưa nhất quán.

Ông Nguyễn Hải Linh, Phó trưởng Phòng Văn hóa – Thông tin huyện, cho biết: Hiện nay, Cô Tô đang tập trung tăng cường công tác quảng bá, kích cầu, xây dựng các sản phẩm du lịch mới, nâng cao chất lượng dịch vụ để thu hút khách đến Cô Tô, hướng tới du lịch 4 mùa. Trong đó, sản phẩm du lịch trải nghiệm, mạo hiểm, gắn với thiên nhiên đang trở thành xu hướng mới, thu hút sự quan tâm của khách du lịch trong nước và khách nước ngoài, nhất là sau 2 năm ảnh hưởng của dịch Covid-19, tâm lý chung của khách muốn trở về với thiên nhiên. Đây là những sản phẩm du lịch hấp dẫn nhưng cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ rủi ro liên quan tới tính mạng, sức khỏe của du khách và tác động tiêu cực lên môi trường tự nhiên. Để sản phẩm du lịch trải nghiệm, mạo hiểm phát triển tương xứng với tiềm năng, lợi thế của Cô Tô cần có cơ chế, chính sách đặc thù, nhằm thu hút các nhà đầu tư chiến lược. Sau đó cần rà soát, xác định các khu vực, các đảo gần bờ, vùng biển đáp ứng điều kiện về an toàn để triển khai sản phẩm du lịch mạo hiểm; thiết lập các điều kiện, quy định đảm bảo tuyệt đối an toàn cho du khách. Tăng cường phối hợp giữa các ngành và địa phương trong công tác quản lý, khai thác tài nguyên du lịch. Các địa phương cần phối hợp với những đơn vị lữ hành uy tín để khảo sát, xây dựng sản phẩm, thực hiện bộ tiêu chí an toàn cho du khách.

Để nâng cao chất lượng sản phẩm du lịch mạo hiểm, ngoài việc đầu tư về hạ tầng, cơ sở kinh doanh dịch vụ du lịch cần chú trọng công tác đào tạo đội ngũ hướng dẫn viên tại điểm đến, nâng cao kỹ năng, trình độ của những hướng dẫn viên bản địa giúp họ đáp ứng được yêu cầu đặt ra. Phát triển du lịch trải nghiệm, mạo hiểm, bảo đảm an toàn cho du khách, đơn vị tổ chức trước tiên cần phải được cấp phép, nâng cao tính chuyên nghiệp trong việc tư vấn về sức khỏe, bảo hiểm; trang bị đầy đủ vật dụng thiết yếu và cảnh báo về rủi ro cho du khách.

Ngày 30/10/2022, tại xã Thanh Lân, diễn ra Hội thảo và Famtrip giới thiệu, xúc tiến du lịch Thanh Lân (Cô Tô) nhằm đánh thức tiềm năng du lịch Thanh Lân. Tham dự Hội thảo có lãnh đạo Viện Nghiên cứu phát triển Du lịch Việt Nam, Tổng cục Du lịch, Sở Du lịch Quảng Ninh cùng đông đảo doanh nghiệp, đơn vị kinh doanh dịch vụ lữ hành trong và ngoài tỉnh. 

Thanh Lân là một xã đảo có diện tích lớn nhất trong quần thể các đảo của Cô Tô, có vị trí chiến lược về quốc phòng – an ninh biển, đảo. Thanh Lân như một ốc đảo xanh giữa biển, trên đảo có nhiều bãi biển thơ mộng, hoang sơ với mặt nước xanh trong, cát trắng mịn êm, các bãi đá trầm tích có nhiều hình thù khác nhau. Đá ở đây mịn và không có rêu, giữ được màu xám đá nguyên thủy. Rừng tự nhiên được bảo vệ và gìn giữ, trong đó có những cánh rừng nguyên sinh có trảng cỏ đẹp dưới bóng mát của cánh rừng chõi, rừng dứa thuận lợi cho phát triển du lịch khám phá, cắm trại kết hợp cùng với hoạt động trải nghiệm câu cá, câu mực, bắt ốc trên biển. Đặc biệt các rạn san hô ở đây đang được bảo vệ rất nghiêm ngặt và trong tương lai sẽ trở thành điểm đến thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước. Con người Thanh Lân hiền hòa. Ẩm thực nơi đây đa dạng và phong phú với các loại hải sản tự nhiên quý hiếm xen lẫn nuôi trồng như: Mực ống, mực lá, cá thu, bào ngư, hải sâm, ốc hương… có thể đáp ứng nhu cầu ẩm thực và phục vụ du khách. Với những tiềm năng và thế mạnh sẵn có nhưng trong những năm qua, du lịch Thanh Lân chưa tạo được điểm nhấn và chưa thu hút được sự quan tâm của các đơn vị lữ hành và du khách trong nước và quốc tế.

Tại Hội thảo, các đại biểu tích cực đóng góp ý kiến để phát triển du lịch Thanh Lân tập trung vào các vấn đề: Phát triển sản phẩm du lịch dựa vào tiềm năng sẵn có của ẩm thực địa phương; cần có sản phẩm du lịch dành cho giới trẻ; truyền thông, quảng bá mạnh mẽ sản phẩm du lịch mang tính độc đáo, mới lạ, riêng có của địa phương; đầu tư nâng cấp cảng bến, phương tiện hiện đại đưa khách du lịch đến với Thanh Lân.

Có thể nói, du lịch trải nghiệm, mạo hiểm của Cô Tô rất có tiềm năng. Tuy nhiên, để khai thác, phát triển mang lại lợi ích, hấp dẫn du khách, huyện Cô Tô cần có chiến lược dài hạn trong việc đầu tư, xây dựng tiêu chuẩn bảo đảm an toàn cho du khách cũng như bảo vệ môi trường sinh thái tự nhiên.